Berichten uit Kolyma

Omschrijving

Varlam Sjalamov is minder bekend dan Solzjenitsyn, maar heeft op een minstens zo aangrijpende wijze over de Russische strafkampen geschreven als zijn beroemde tijdgenoot. Sjalamov bracht ruim twintig jaar door in de kampen, het grootste deel daarvan in de hel van Kolyma, de nauwelijks bewoonbare mijnstreek in het verre oosten van Siberië, waar enkele miljoenen Sovjetburgers de dood vonden. In Kolyma kon de temperatuur dalen tot zestig graden onder nul. `Kolyma: een prachtige planeet, twaalf maanden winter en verder een lange zomer' was een gevleugelde uitspraak van de kampbewoners. In zijn korte verhalen beschrijft Sjalamov met meedogenloze precisie, maar ook met een ver-bijsterende distantie en humor, over het ondraaglijke bestaan in de kampen. Hij schrijft over de gekmakende honger, de infernale ziekenhuizen en de onvoorstelbare kou. In `De kade van de hel' gaat het over de aankomst van een transport; in `Op de pof' beschrijft Sjalamov een moord vanwege een wollen trui; in `In het badhuis' maakt hij duidelijk waarom de vervuilde en verluisde kampbewoners de tocht naar het badhuis verafschuwden. In alle verhalen lijkt hij op zoek naar het laatste restje menselijkheid dat overblijft in extreme situaties.